รู้จักกับสัญลักษณ์เครื่องหมายความปลอดภัย ป้ายความปลอดภัยมีอะไรบ้าง

เครื่องหมายความปลอดภัย ป้ายและสัญลักษณ์ต่างๆมีอะไรบ้าง

ป้ายความปลอดภัยคืออะไร ป้ายความปลอดภัย (Safety Sign) คือ ป้ายที่ใช้สัญลักษณ์หรือข้อความในการสื่อสาร เพื่อการห้าม เตือน บังคับ หรือบอกข้อกำหนดของสถานที่นั้นๆ ให้บุคคลภายในหรือภายนอกปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด เพื่อความปลอดภัย

ทำไมต้องติดสัญลักษณ์เครื่องหมายความปลอดภัย

การติดป้ายสัญลักษณ์ความปลอดภัย มีหลายวัตถุประสงค์ ไม่ว่าจะเป็นเพื่อห้าม เตือน บังคับ แต่สิ่งที่เหมือนกันคือ ติดเพื่อความปลอดภัย บางสถานที่อาจติดเพื่อห้าม บางสถานที่อาจติดเพื่อเตือน แล้วแต่ข้อจำกัดของสถานที่นั้นๆ ซึ่ง “ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง สัญลักษณ์เตือนอันตราย เครื่องหมายเกี่ยวกับความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทํางาน และข้อความแสดงสิทธิและหน้าที่ของนายจ้างและลูกจ้าง พ.ศ. ๒๕๕๔” ได้กำหนดไว้ว่า

“ข้อ ๒ ให้นายจ้างติดประกาศสัญลักษณ์เตือนอันตราย และเครื่องหมายเกี่ยวกับความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทํางาน ให้เหมาะสมกับลักษณะและสภาพการทํางานในที่ ที่เห็นได้ง่าย ณ สถานประกอบกิจการ”

จากข้อกำหนดของกฎหมายด้านบน นอกจากเลือกป้ายที่เหมาะสมแล้ว ต้องเลือกสถานที่ติดที่เห็นได้ง่าย เพื่อให้คนที่อยู่บริเวณนั้นสามารถเห็นได้อย่างชัดเจน เช่น หากเราปฏิบัติงานในโรงงานอุตสาหกรรม เราคงเห็นป้ายความปลอดภัยติดอยู่ทั่วไป เริ่มตั้งแต่หน้าบริษัท เช่น

• ป้ายห้ามเข้า
• ป้ายจำกัดความเร็ว
• ป้ายสวมหมวกกันน็อค
• ป้ายการแต่งกาย

เป็นต้น ป้ายมีหลายรูปแบบแตกต่างกันออกไป อยู่ที่การเลือกใช้งาน ว่าผู้ใช้ต้องการสื่ออะไร ให้กับผู้ที่พบเห็นทราบ และปฏิบัติตาม

การติดป้ายความปลอดภัย ไม่ใช่เรื่องยาก แต่สิ่งที่ยากคือ เราจะทำยังไง ให้คนที่เห็นป้ายที่ติดไว้แล้วปฏิบัติตาม โดยแต่ละที่อาจมีวิธีที่แตกต่างกัน เช่น หากเป็นพนักงานภายในบริษัท ต้องเริ่มตั้งแต่การอบรม ให้ความรู้ ว่าป้ายที่ติดไว้หมายความว่าอะไร และทำไมต้องทำตาม อาจจะเพิ่มในส่วนของกฎบริษัทเข้าไป หากไม่ทำตามอาจมีความผิดหรือไม่ ถ้าเป็นบุคคลภายนอก ต้องแจ้งตั้งแต่เข้าบริษัทมา โดยด่านแรกที่ต้องแจ้งข้อกำหนด คือ รปภ. ที่ทำหน้าที่แลกใบผ่าน โดยอาจระบุข้อกำหนดและรูปของป้ายความปลอดภัยไว้ด้านหลังใบผ่าน ให้บุคคลที่มาติดต่ออ่าน และลงชื่อรับทราบ ซึ่งวิธีที่กล่าวมา เป็นแค่บางส่วนเท่านั้น อยู่ที่ความเหมาะสมของสถานที่นั้นๆ ด้วยเช่นกัน

สีและรูปทรงของสัญลักษณ์เตือนอันตรายมีอะไรบ้าง

ตัวอย่าง

• ห้าม = สีแดง หยุด , ห้ามทำ
• บังคับ = สีฟ้า ต้องทำ , บังคับให้ปฏิบัติ
• เตือน = สีเหลือง ระวัง ,มีอันตราย
• สภาวะปลอดภัย = สีเขียว การไปสู่ความปลอดภัย

อุปกรณ์เกี่ยวกับอัคคีภัย ใช้งานตามแผนป้องกันและระงับอัคคีภัย

นอกจากป้ายความปลอดภัย จะประกอบด้วย สี รูปทรงของสัญลักษณ์แล้ว ยังมีเครื่องหมายเสริม ที่ทำให้ป้ายความปลอดภัยชัดเจนมากยิ่งขึ้นเครื่องหมายเสริม คือ ส่วนของข้อความที่อธิบายความหมายของสัญลักษณ์ให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ซึ่งจะมีรูปร่างเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าและมีข้อความระบุไว้ จะเป็นสีเดียวกับรูปสัญลักษณ์ด้านบนเสมอ

ป้ายความปลอดภัย ยังมีรูปแบบใหม่ๆ ตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปได้ เช่น ปัจจุบันสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ตามสถานที่ต่างๆ เราจะเห็นป้ายการตรวจวัดอุณหภูมิ การสวมหน้ากากอนามัย หรือการใช้แอลกอฮอล์ นอกจากการเขียนข้อความติดไว้เพียงอย่างเดียว ซึ่งหากมีรูปก็ทำให้ผู้พบเห็นสนใจและสะดุดตามากขึ้น

ป้ายอื่นๆที่นอกเหนือจากป้ายความปลอดภัย

นอกจากป้ายที่เป็นมาตรฐานแล้ว ในแต่ละสถานที่ยังสามารถออกแบบป้ายความปลอดภัยในแบบของตนเองได้ เช่น

• พื้นที่ที่มีการใช้งานของรถยก เพื่อเป็นการแยกคนกับรถยกออกจากกัน เราก็นำป้ายสัญลักษณ์ทางเดินไปติดไว้ เพื่อให้ชัดเจนมากขึ้น ว่าพื้นที่ไหนสำหรับรถยก พื้นที่ไหนสำหรับคนเดิน อาจจะเป็นรูปแบบวงกลม มีรูปเท้า และมีตัวหนังสือระบุว่า “กรุณาเดินบนทางเท้า (PLEASE WALK ON PATH)”
• โดยสีและขนาดของป้าย ต้องโดดเด่นและแตกต่างจากสีของพื้นทางเดินอย่างชัดเจน เพื่อให้สามารถมองเห็นได้ง่าย และป้ายที่ดี ต้องมีภาษาที่ทุกคนสามารถเข้าใจได้ เช่น หากพื้นที่นั้น มีทั้งคนไทยและคนต่างชาติ ป้ายนั้น ต้องมีทั้งภาษาไทย และภาษาของชาติที่ทำงานอยู่ในพื้นที่นั้น แต่หากมีมากกว่า 2 สัญชาติ อาจเลือกใช้ภาษาหลัก คือภาษาไทย และภาษาที่เป็นกลาง เช่น ภาษาอังกฤษ นั่นเอง
• นอกจากการติดป้ายความปลอดภัยโดยทั่วไปแล้ว ยังมีป้ายที่มีความจำเพาะเจาะจง ตามกฎหมายนั้นๆ อีกด้วย เช่น จุดที่มีการจัดเก็บก๊าซปิโตรเลียมเหลว (LPG) กฎหมายจะกำหนดเอาไว้ว่า จะต้องติดป้ายความปลอดภัยอะไรบ้าง หรือจุดที่มีการจัดเก็บสารเคมีอันตราย จะต้องติดป้ายความปลอดภัยอะไร เราก็ต้องไปดูกฎหมายของเรื่องนั้นๆ ด้วย

ข้อควรระวังในการใช้ป้ายความปลอดภัย

การติดป้ายความปลอดภัย นอกจากจะมีประโยชน์แล้ว ยังมีข้อที่ต้องระวังด้วยเช่นกัน การติดป้ายนั้น ต้องเลือกให้เหมาะสม และชัดเจน หากป้ายนั้นไม่ชัดเจน อาจสื่อความหมายที่ผิดไป หรือหากป้ายนั้นมีขนาดที่เล็กจนเกินไป อาจจะทำให้มองไม่เห็น และที่สำคัญไม่แพ้กัน คือสีของสัญลักษณ์ในป้าย และจุดที่ติดป้ายความปลอดภัยต้องสามารถเห็นได้โดยง่ายด้วยเช่นกัน

หากสนใจ อบรมจปหัวหน้างาน สามารถดูรายละเอียดได้ทางเว็ปไซต์ จป ไทย ศูนย์ฝึกอบรมความปลอดภัยในการทำงานชั้นนำที่ได้รับความนิยมสูงสุดในขณะนี้ได้รับความไว้วางใจจากลูกค้าชั้นนำมากมายกว่า 1000 บริษัท